حقوق سرمایه‌گذاری خارجی
Category : حقوق تجارت بین الملل , حقوق سرمایه‌گذاری خارجی , مطالب حقوقی
برای مطالعه بیشتر ر.ک. داراب پور، مهراب. اصول و مبانی حقوق تجارت بین الملل، کتاب چهارم: حقوق سرمایه‌گذاری خارجی، تحریم‌ها، قراردادهای دولتی، حقوق انرژی و حقوق نفت و گاز. تهران: گنج دانش، 1397. صفحه 25. شابک ۹۷۸-۶۲۲-۶۱۸۷-۰۹-۱.
حقوق سرمایه‌گذاری خارجی شاخه‌ای از حقوق تجارت بین‌الملل است که در آن ضوابط و قوانین مربوط به سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در یک کشور خارجی مورد بحث قرار می‌گیرد.[۱] این رشته مباحث بسیار زیادی را شامل می‌شود. سرمایه‌گذاری خارجی به دو شاخه عمده تقسیم می‌شود. اول سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و دیگر سرمایه‌گذاری غیر مستقیم.
سرمایه‌گذاری مستقیم یعنی دخالت مستقیم در بازار کار و سرمایه یک کشور خارجی از طریق وارد کردن سرمایه یا ایجاد شرکت در آن کشور یا سهیم شدن در یک شرکت موجود بحدی که سرمایه‌گذار بتواند در آن شرکت تأثیرگذار باشد. صندوق بین‌المللی پول، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را به عنوان «یک سرمایه‌گذاری که جهت کسب منفعتی پایدار در یک بنگاه اقتصادی فعال در اقتصادی غیر از اقتصاد کشور سرمایه‌گذار انجام می‌شود و هدف سرمایه‌گذار از آن، برخورداری از یک گزینه‌ی مؤثّر در مدیریّت بنگاه مزبور است»، تعریف می‌کند.[۲]
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به صورت خرید سهام و موارد مشابه در یک کشورخارجی است بدون اینکه خریدار در تصمیم گیری‌های مربوط به سرمایه مؤثر باشد.[۳] در نظام تقنینی ما سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم در همه حوزه‌های اقتصادی و تجاری که بخش خصوصی مجاز به فعالیت در ان است. امکانپذیر می‌باشد. اما در بخش عمومی و دولتی سرمایه‌گذاری تنهاید باید در چارجوب تربیات قراردادی (مانند: مشارکت مدنی(جوینت ونجر) قرارداد بای بک، بی او تی ) صورت کیرد.[۴]
اهم مباحثی که در حقوق سرمایه‌گذاری خارجی مطرح می‌شود می‌توان به شرح ذیل خلاصه نمود.
- تعریف سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
- تفاوت سرمایه‌گذاری خارجی و تجارت بین‌الملل
- اشکال سرمایه‌گذاری خارجی
- عوامل جذب سرمایه‌گذاری خارجی
- معاهدات دوجانبه سرمایه گذاری
- شرط التزام در معاهدات دوجانبه سرمایه گذاری
- شرط کامله الوداد در معاهدات دوجانبه سرمایه گذاری
- قانون جلب و حمایت از سرمایه‌گذاری در ایران
- قوانین مالیاتی و مالیات مضاعف مؤثر در سرمایه گذاری
- شرط رفتار ملی و شرط رفتار بین‌المللی در سرمایه‌گذاری خارجی
- جبران خسارت در سلب مالکیت
- قراردادهای سرمایه‌گذاری و انواع آنها
- مراکز بین‌المللی برای مساعدت سرمایه‌گذاری خارجی
- بیمه سرمایه‌گذاری خارجی
- ملی کردن سرمایه‌گذاری و انواع آن
- حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه‌گذاری خارجی
- داوری اختلافات سرمایه‌گذاری و قواعد آن[۵]
انواع مختلف سرمایه‌گذاری خارجی
شیوه هایی که یک سرمایه‌گذار به منظور انجام سرمایه‌گذاری خود در خارج برمی‌گزیند، مختصرا در 5 مورد زیر قابل بیان است:[۶]
- سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید
- ادغام و تملک
- جوینت ونچر بین‌المللی
- فرانشیز بین‌المللی
- توزیع‌کنندگی بین‌المللی
منابع
- پرش به بالا↑ داود سیفی اردبیلی و شهرام فتحی نژاد،حقوق سرمایه‌گذاری خارجی، تهران، جهاد دانشگاهی،1392،ص 6
- پرش به بالا↑ “Balance of Payments Manual”. IMF. Retrieved 2018-10-29.
- پرش به بالا↑ مسائل حقوقی سرمایه‌گذاری بین‌المللی، دکتر حسین پیران، انتشارات گنج دانش، تهران، ۱۳۸۹
- پرش به بالا↑ داراب پور، مهراب. اصول و مبانی حقوق تجارت بین الملل، کتاب چهارم: حقوق سرمایه‌گذاری خارجی، تحریم‌ها، قراردادهای دولتی، حقوق انرژی و حقوق نفت و گاز. تهران: گنج دانش، 1397. 25.شابک ۹۷۸-۶۲۲-۶۱۸۷-۰۹-۱.