ضرورت، مضار و منافع ثمن شناور در قراردادها، (1400)، ماهنامه مدرسه حقوق، کانون وکلای اصفهان
Category : مقالات
ضرورت، مضار و منافع ثمن شناور در قراردادها
مهراب داراب پور، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی
فاطمه صفار، کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل
چکیده
دو شیوه از قانونگذاری، در جوامع بشری، دیده شده است. یکی دیدگاهی که در صدد کشف قوانین و مقررات و در نهایت خارجکردن مکلّف از تردید و تحیّر و مأمون داشتن وی از عذاب مقدر است، بدون بهروزرسانی آنها و تکیه بر مناط و هدف وضع احکام مذکور و بدون این که مصلحتی را تأمین یا مفسدهای را دفع کرده باشد تا مکلف را از مجازات خداوندی برهاند و آسودگی وجدان برای وی به بارآورد. دیگری، راه حل عرفی، که با توجه با تجارب بشری در صدد وضع قوانینی است که امور زندگی بشر را با توجه به هزینه و فایده حاصله از اجرای آن قوانین تسهیل نماید. امکان دارد هر دو شیوه قانونگذاری، در صورت رعایت مصالح و مفاسد و توجه به اصول و مبانی اقتصادی به یک راه حل برسند که کمال مطلوب است، اما این امر تضمین شده نیست.
در این مقاله عنوان گردیده که تا آنجا که به عدم معلوم بودن عوض قراردادی مربوط می شود، به هر دو شیوۀ فوق امکان وضع قواعدی وجود دارد که ثمن شناور را تجویز می کند. با این توصیف، می توان با تکیه بر عملکرد مردم و برخی رویه های عرفی لازمه زندگی اجتماعی، پذیرش ثمن شناور را امری طبیعی محسوب نمود و با پذیرش شیوه های جایگزین ثمن در قراردادهای تجاری اعم از تعیین ثمن براساس قیمت بازار یا قیمت عرفی یا تعیین ثمن توسط شخص ثالث یا بر مبنای هزینه تولید و در صدی از سود یا فرمول مورد توافق قبلی یا آتی و به ویژه قایل به فسخ شدن برای رفع یا دفع خطر احتمالی به جای اعلام بطلان قرارداد، به رویه تجاری مردم پاسخ مثبت داد.
واژه های کلیدی: ثمن شناور، جهل به عوض، غرر، عرف و علم اجمالی، فسخ بدل از بطلان،