مسؤولیت مدنی بین المللی دولت ها در پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا، (1389)، پژوهشنامه حقوق کیفری، دانشگاه گیلان
Category : حقوق بین الملل , حقوق محیط زیست , حقوق معاهدات بین الملل , مطالب حقوقی , مقالات
مسؤولیت مدنی بین المللی دولت ها در پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا
پژوهشنامه حقوق کیفری، دانشگاه گیلان، دوره 1، شماره 1، پاییز و زمستان 1389، صفحه 41-71
نویسنده : مهراب داراب پور
چکیده
پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا، برای تکمیل کنوانسیون تنوع زیستی در ژنوایه 2000 تصویب و سپس در کشور های عضو، از جمله ایران، به مرحله اجرا درآمده است. به طور طبیعی نه در کنوانسیون و نه در پروتکل آن، امکان توافق بر همه مسائل مبتلی به نبود. یکی از موضوعات بسیار بحث برانگیز که بررسی آن به آینده موکول شد، مسأله مسؤولیت و طرق جبران خسارت بود که در ماده 27 پروتکل مذکور جلوه خاصی پیدا کرده است. دیدگاههای متفاوتی که در بین حقوقدانان کشورمان از این ماده پیدا شده، موجب بروز اختلاف نظرهای فاحشی می گردد که یافتن شیوه خروج از آن ضروری است.
مسؤولیت، همیشه مناقشه برانگیز است و مسأله سازتر از آن، روش های جبران خسارات زیان دیدگان است. تضاد اولویت تحقیقات زیستی پزشکی، دسترسی به سایر علوم طبیعی برای نیل به پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی، حمایت از تحقیقات وسیع دانشمندان در محیط زیست و تمایل به تغییر و تحول‌های علمی از یک طرف و تعیین مسؤولیت‌های دولت و مؤسسات وابسته یا عاملان ورود ضرر برای رعایت استانداردها، حفظ محیط زیست انسانی و جبران کاستی‌های ناشی از اقدامات تولیدی «سازواره‌های دست‌ورزی شده ژنتیکی»، صادرات و واردات آن و بالاخص جبران خسارات وارده به زیان دیدگان از طرف دیگر، باعث شده تا مسأله‌ی «مسؤولیت و جبران خسارت» در این خصوص، در سطح بین‌المللی لاینحل بماند. این مسأله، به علت تنوع زیستی و اقدامات متنوع زیان‌آور و در هم پیچیدگی مسؤولیت‌ها، به آسانی قابل حل نیست. در این نوشتار سعی شده تا با توجه به سایر مسؤولیت‌ها و شیوه‌های جبران خسارات در سطح بین‌المللی، به ناهماهنگی‌های فکری حقوقدانان داخلی سامان داده شود و راه تحقیقات در سطح بین‌المللی برای مسؤولیت و شیوه‌های جبران خسارات وارده هموارتر گردد.
کلیدواژه‌ها
مسؤولیت تنوع زیستی ایمنی زیستی پروتکل کارتاهینا خسارات مقابله با خسارات رابطه سببیت مهندسی ژنتیک
عنوان مقاله [English]
The States International Civil Liabilities under the Cartagena Protocol on Biosafety
نویسنده [English]
Mehrab Darabpour
چکیده [English]
In response to the requirement under article 27 of the Biosafety Protocol to the Convention on Biological Diversity, further work is needed in order to clarify a system of liability and redress. The Protocol charts out a new direction in the growth and development of modern biotechnology, some concerns raised about biotechnology, such as safe handling, use, and transfer of living Modified Organisms (LMOs). For LMOs intended for direct use as feed, food or processing, the developed countries are, at the beginning, obligated to put in place domestic regularity frameworks, while developing countries, including those with economies in transition, need only make decisions based or risk assessments. The question of legal system for liability and redress left upon to be decided in future.
The main objective of this review is to analyze the adequacy and relevance of such regimes to liability and redress for damage caused by transboundary movement of LMOs, in order to achieve this goal, several points including risk assessments, obligations of the states and operators, export and import of LMOs will also be addressed. Iranian National Biosafety law will also be considered. Then in the light of this study, we will consider different interpretation of article 27 of Cartagena protocol, and at the end it is concluded that it would be better if the liability is based on polluter pays principle. As for as the duties and obligations of the parties are concerned, it is important to consider not exempting the states from liabilities .This is because most entities engaged in biotechnology activities are national agricultural research centers. The states are liable both according to national tort law as well as the international public law, for their illegal acts and non-forbidden acts which cause damage to the others.
While we believe that it is possible and foreseeable to achieve a goal to adopt an international regime on liability and redress in the context of the Cartagena protocol, this research could pave the way for a legally binding instrument in international regime in the future.
کلیدواژه‌ها [English]
Convention on biological diversity Cartagena protocol Liability Compensation biotechnology